Sivas’ın Gemerek ilçesi Yenihayat Mahallesinde yaşayan Hacı Mehmet Kartal unutulmaya yüz tutmuş sobacılık ve kuzinecilik mesleğini 43 yıldır sürdürüyor. Kartal, ömrünü adadığı mesleğini severek yapsa da teknolojinin gelişmesiyle mesleğinin bitme noktasına geldiğini söyledi. Mesleğini klasik olmaktan çıkararak adeta çok maksatlı hale getiren Kartal, ürettiği farklı modellerle vatandaşların ilgisini çekmeyi başardı. Kartal, kuzine yalnızca ısınmak için değil mangal ve semaver amaçlıda kullanılabilir halde üretiyor. Kimi vatandaşlar ısınmak yahut mangal yapmak için sobaları alsa da bazıları de süs eşyası olarak kullanıyor. Çırak bulmanın bir oldukça sıkıntı olduğunu söyleyen Kartal, mesleği boyunca ise yalnızca bir çırak yetiştirdiğini onunda öteki bir işte çalıştığını söyledi. Öte yandan Kartal’ın, ürettiği modeller ortasında otomobil formundaki soba ise görenlerin dikkatini çekiyor.
“Bu meslek git gide eridi”
Sobacı Hacı Mehmet Kartal, sobacılık mesleğinin git gide erdiğini söyleyerek, “Elimizden geldiğince soba üretmeye çalışıyorum. Bu işler 1995 yılına kadar gitti. Ondan sonra ekseriyetle kalorifer sistemi dediğimiz; kömürlü, mazotlu ve elektrikli sisteme döndüğünden ötürü bu meslek git gide eridi. Ekseriyetle bu sobacılık dediğimiz meslek yavaş yavaş son ömrüne hakikat geliyor. Yeniden de şunu bilmek lazım hiçbir meslek hiçbir vakit tabana vurmuyor. On kişi ekmek yiyeceği vakit 2 şahsa kadar düşebiliyor lakin ekmek yeme modelini her vakit bulunduruyor” dedi.
Farklı modeller üretmeye başladı
Kartal, sobanın farklı modellerini ürettiğini belirterek, “Bizde vaktin bize vermiş olduğu bu zayıflama sobalarında zayıflamasıyla kendi kendimize kimi modeller çıkardık. Evvelce mesela teneke tavuğu, çingene tavuğu dedikleri bir model vardı. Teneke kapatılıp yanına ateş konuluyordu. O halde eti pişirmeye çalışıyorlardı. Bunu sac üzerinden alarak bu modele çevirdim. İçine elektrik verdiğim yanıyormuş üzere gösterdiğim bir soba modelim var” diye konuştu.
“Uçakla Avrupa’ya soba götüren gurbetçiler var”
Almancı diye hitap ettiğimiz beşerler geliyor, buradan otomobilleriyle hatta uçakla Avrupa’ya soba götürdüklerini tabir ederek, “Hiçbir meslek ölmüyor. Ama azalabiliyor. Benim çıraklık vaktimde dört çırakla çalışıyordu bir usta. Ben 40 yıldır kendi adıma çalışıyorum bir tane çırak yetiştirebildim o çırağımda şuanda öteki bir işle meşgul. Avrupa’dan bile beşerler ufak tefek gereçleri getirip burada bize tamir ettirip geri götürüyorlar. Bizim bu Almancı diye hitap ettiğimiz beşerler geliyor, buradan otomobilleriyle hatta uçakla Avrupa’ya götürüyorlar. Ancak biz burada değerini bilemiyoruz” biçiminde konuştu.