Otomotiv kesimi temsilcileri 2024’ü kıymetlendirerek, 2025 yılı beklenti ve öngörülerini paylaştı.
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu yaptığı yazılı açıklamada, 2024’ün global otomotiv dalı için güçlü bir yıl olduğunu belirtti.
Eroldu, “2024 yılında enflasyon tesiri ile öngörülenin gerisinde kalan Avrupa pazarı, Çin’in hem iç hem de ihraç pazarlarında artırdığı rekabet gücü, Avrupa’da elektrikli araç (EV) talebinin öngörülerin gerisinde seyretmesi, yüksek teknolojiye yatırım gereksinimi ve düşük KONUT marjı, karlılıklarda gerileme ve tedarik zincirindeki artan kırılganlık tüm Avrupalı üreticileri önemli halde zorlamaya başladı. Global otomotiv ekosisteminde yaşanan gelişmeler doğal olarak sanayimizi de etkiledi” tabirlerini kullandı.
Yılın 11 aylık sonuçlarına atıfta bulunan Eroldu, şunları kaydetti:
“Baktığımızda otomotiv üretiminde yüzde 8 ve adet bazında ihracatında yüzde 1’lik bir daralma gerçekleşti. Kıymet bazında yüzde 3 artış sağlayan ihracatımız 33 milyar dolar düzeyine ulaşarak, sektörel ihracat sıralamasındaki başkan pozisyonunu korudu. İç pazar ise kasım sonu prestijiyle 1,1 milyonun üzerinde gerçekleşti. İhracatımızın sürekliliğini sağlamak ve rekabetçiliğimizi korumak için Avrupa Birliği’nin düzenlemelerine ahenk sağlamak zorunda olan endüstrimiz gerek eserleri gerekse operasyonel süreçleri ve tedarik zinciri idaresi ile önemli bir uyumlanma süreci yaşıyor.
2024’te ana ve tedarik sanayi yatırım sürecine devam ederken, regülatif zorunluluklara uyumlanmak için önemli bir efor sarf ettiler. Bu süreçte OSD de Yeşil Mutabakat gayeleri çerçevesinde çalışmalarını artırarak, IPA III kapsamında döngüsel iktisat, kaynak verimliliği ve sürdürülebilir üretim alanlarında farkındalığı artırmak üzere hibe takviyesi almaya hak kazandı. OSD, sanayi ekosisteminde çevresel şuuru artırmayı ve tüm paydaşlarla işbirliğini güçlendirmeyi hedefleyen eğitim, farkındalık ve kapasite artırma projelerine devam etti” dedi.
‘KÜRESEL OTOMOTİV KESİMİ BELİRSİZLİKLERLE DOLU BİR PERİYODA DOĞRU İLERLİYOR’
OSD Başkanı Eroldu, 2025’e yaklaşırken, global otomotiv dalının belirsizliklerle dolu bir periyoda gerçek ilerlediğini belirterek, Avrupa’da ana ve tedarik sanayi üreticilerinden gelen fabrika kapanmaları, istihdam azaltımı üzere haberlerin sayısının her geçen gün artmaya başladığını aktardı.
Küresel otomotiv bölümünün gelecek yıl finans, istihdam ve büyüme açısından önemli zorluklarla gayretinin devam edeceğinin net olarak göründüğüne işaret eden Eroldu, şu bilgileri verdi:
“Avrupa’nın en kıymetli ihracat pazarımız olduğu düşünüldüğünde, Avrupa’daki potansiyel pazar daralması sebebiyle oluşabilecek araç fazlasının Türkiye pazarına kaydırılma mümkünlüğünü önemli bir risk olarak görüyoruz. Öte yandan, Avrupa pazarlarındaki daralma ve atıl üretim kapasitesi, Türk otomotiv endüstrisinin ihracatında düşüşe neden olarak üretimimizi olumsuz etkileyebilir.
Avrupa’nın, ihracatımızdaki yüzde 70’lik hissesi dikkate alındığında, bu risklere karşı proaktif tedbirler almak büyük değer taşıyor. İhraç pazarlarında yaşanan bu dalgalanmaların tesirini azaltmak için iç pazarda yerli araçların hissesini artırmamız gerekiyor. Türkiye’nin aşınan üretim rekabetçiliğini güçlendirmek için siyaset geliştirilmesini kıymetli görüyoruz, elimizdeki mevcut tesisleri korumak, bu süreçte daha da değerli hale geldi” dedi.
Eroldu, Türk otomotiv endüstrisi olarak temel önceliklerinin, AB’nin sıkılaşan gayelerine ahenk sağlamak ve 2025’in öngörülmesi güç ve tıpkı vakitte güçlü global ekonomik ortamını göz önünde bulundurarak esnek ve yenilikçi stratejiler geliştirmek olduğunu vurguladı.
Mevcut tesislerini müdafaayı, tüm paydaşlarla işbirliğini artırmayı ve kesimde sürdürülebilir bir büyüme yakalamayı hedeflediklerine dikkati çeken Eroldu,
“Bu kapsamda, değişen piyasa dinamiklerine ahenk sağlamak, operasyonel verimliliğimizi artırmak, dönüşüm yatırımlarımızı hızlandırmak ve maliyet optimizasyonu çalışmalarımıza devam etmek stratejik önceliklerimiz ortasında. Bölümü destekleyecek uzun vadeli siyasetler oluşturmak ve nitelikli insan kaynağı yetiştirmeye devam etmek de sürdürülebilir büyümeye katkı sağlama maksadımızın değerli ögeleri ortasında yer alıyor” değerlendirmesini yaptı.
2025 SATIŞ SAYILARINA FAİZ İNDİRİMİ ETKİSİ
Otomotiv Satış Sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği (OSS) Yönetim Kurulu Lideri Ali Özçete de 2024’ün otomotiv satış sonrası dalı için çok fazla iniş ve çıkışların olmadığı, hafif durağan seyreden bir yıl olduğunu kaydetti.
Bunun temel nedenlerinin ise hem elektrikli araç sürecindeki dönüşüm sancılarının hem de küresel ölçekte devam eden ekonomik krizin olduğunu belirten Özçete, şu sözleri kullandı:
“Satış sayılarının geriye gitmesinde krediye erişim zorluklarının yaşanması, nakit akışı dengesizliklerinin artması, güç ve ham husus maliyetlerindeki artışlar, bilhassa dağıtıcı olarak hizmet veren firmalardaki talebin geriye çekilmesi ve kullanıcılar özelinde araç bakım periyodlarının ileri tarihlere ötelenmesi bölüm üzerindeki baskıları kıymetli ölçüde artırdı. Ağır vasıta araç kümeleri ile ilgili başka bir parantez açacak olursak yıl genelinde inşaat, lojistik ve tarım dallarında faaliyet gösteren ağır ticari araçlara olan muhtaçlığın artması, ağır vasıta yedek kesim hizmeti sunan firmalar için binek araç kümesine nazaran daha olumlu geçmesini sağladı.
Otomotiv satış sonrası dalı olarak 2025 için 2024’te yakalamış olduğumuz satış sayılarını ve üstünü hedeflesek de önümüzdeki 5 yıl içerisinde geçmiş periyotlarda yakalamış olduğumuz süratli büyümeleri öngörmüyoruz. 2025 yılı satış sayılarını etkileyecek en belirleyici faktörlerin başında ise faiz indirimleri konusu yer alıyor. 2025 yılı prestijiyle faizlerin geriye gitmesi yurt içi piyasada arz-talep istikrarını yine canlandıracaktır. İhracat kapsamında ise Afrika ülkeleri başta olmak üzere açılacak yeni pazarlar ile dalda büyümenin sağlanması değerli gayeler ortasında yer alıyor “ formunda açıklamada bulundu.
Özçete, kesimi 2025’te en çok ilgilendiren bir öbür bahis başlığının bilhassa Çinli yatırımcıların Türkiye’ye yapacağı üretime dayalı yatırımlar olacağına dikkati çekerek, bu durumun hem istihdama direkt katkı sağlayacağını hem de durağan geçmesini bekledikleri 2025 için ek garanti sağlayacağını bildirdi.
‘OTOMOTİV KESİMİNE KATKI SAĞLAYAN ÜLKELERDEN BİRİYİZ’
Türkiye’nin global ölçekte otomotiv ve otomotiv satış sonrası dallarında en çok katkı sağlayan ülkelerden biri olduğunu aktaran Özçete, “2025 yılı içinde yeni trendlerin en yakın takipçisi ve öğreticisi olarak aftermarket pazarına istikamet vermek en büyük gayelerimiz ortasında yer alıyor. Güçlü ve organize biçimde hareket eden üretici ve dağıtıcı firmalarımızdan aldığımız bu güçle birlikte yeni yıla dair umudumuz ve inancımız her vakit yüksek” tabirlerini kullandı.
Özçete, otomotiv satış sonrası kesiminde büyümeye bağlı olarak beyaz ve mavi yaka çalışan sayısında istihdam oranlarının her yıl farklı oranlarda seyretse de artarak devam ettiğine vurgu yaparak, otomotiv satış sonrası kesiminin ulusal ve memleketler arası gelişmelerden önemli manada etkilenen bir dal olduğunu anlattı.
ELEKTİRİKLİ ARAÇLARDA DURUM
“Elektrikli araçlara geçiş sürecinde Çin ve Avrupa ülkeleri ortasında yaşanan rekabetin sonucunda Avrupalı otomotiv üreticilerinin global rekabette önemli manada geriye düşmesi, Avrupa’da birçok fabrikanın kapanmasına yahut kısıtlı kapasitede üretime devam etmesi sebebiyet verirken istihdam oranlarında düşüş yaşanmasına neden oldu” ifadelerini kullanan Özçete, oluşan bu tabloda doğudan batıya gerçekleşmek üzere, mavi yaka çalışan yüklü bir iş gücü göçünde gerilemelere neden olacağını bildirdi.
Özçete, bu durumun, istihdam oranlarını istatiksel ve sosyoekonomik ölçekte etkileyecek ögelerden biri olduğunu belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“İstihdam edilme noktasında kesimde faaliyet gösteren bilhassa mavi yaka çalışanların elektrikli, otonom ve kontaklı araçlar kapsamında operasyonel dönüşüm sağlayabilecek gerekli eğitimlere alışılmış tutulması ve yeni teknolojilere süratli adapte olabilecek uygun işçinin iş gücüne dahil edilmesi büyük ehemmiyet taşıyor. Bu problemleri geniş kapsamlı karşılayabilmek için, daldaki işletmelerin sürdürülebilir stratejiler benimsemesi, yeni teknolojilere, AR-GE ve ÜR-GE yatırımlarına yük vermeleri gerekiyor.
Yurt içi istihdam sayılarının ise Avrupalı rakiplerimizle kıyaslanma açısından daha yüksek düzeylerde olacağını düşünüyoruz. Çin ve Avrupa rekabetinin tesirleri ülkemize istihdam yaratma ve ihraç etme konusunda olumlu istikamette katkı sağladığını söyleyebiliriz. Bağımsız Otomotiv Aftermarket Dağıtıcıları Federasyonu ile güçlü bir işbirliğimiz bulunuyor. Dalın büyüme potansiyelini göz önünde bulundurarak ihracata ve istihdamı arttırmaya yönelik dayanaklarımız her vakit devam edecektir” diyerek 2025 yılı otomotiv piyasasını kıymetlendirdi.