Melis: Gizem hani iki lise ortasındaki spor karşılaşmasında Nazi selamı verilmişti de öğrencileri bu hareketi yapan okul özür dilemişti. Duydun mu bilmiyorum lakin sonrasında iki farklı okulda daha emsal şey olmuş. Ne oluyor bu gençliğe yahu!
Gizem: Duydum Melis, hakikaten inanamadım. Bir futbol maçı sonrası kazanan tarafın kaybeden tarafı, tarihteki bu kadar trajik bir olayla rencide etmesini anlamak güç. Sanırım az bilgiden, yarım öğrenmekten kaynaklanıyor. Tam olarak insanların nasıl acılar çektiğini bilmiyorlar. Karşı tarafı rastgele bir halde rencide etme eforu da ayrıyeten bir tartışma konusu elbette. Bizimkiler şimdi küçük, lakin şimdiden başlıyor ötekileştirme durumu. Sen istediğini öğret, arkadaşlarından duyduğu yarım yamalak bilgi daha tatlı ve özendirici geliyor sanırım.
Melis: Haklısın. Artık benim ikizler orta 1’de biliyorsun. Daha şimdiden “Ama arkadaşım şöyle yapıyor, arkadaşım bunları giyiyor, bunları herkes yiyor, sen niçin müsaade vermiyorsun” lafları duyuyorum. Güya ben 46 yıl yaşamamışım, her şeyi arkadaşları biliyor!
Gizem: Hiç sorma, Lorin de geçen bir arkadaşının yanında “Ben ondan daha uzunum değil mi anne? Ben hoş büyümüşüm, o büyümemiş” üzere laflar etti. Devamlı sağlıklı büyümek için uyku ve beslenmenin kıymetini hatırlatıyorum ona ben. Sen 4 yaşında küçük insan oradan yola çık, lafı nereye getir. Nasıl utandım anlatamam. Çabucak arkadaşının yanında “Hayır Lorinciğim, herkesin kendine nazaran bir büyümesi var. Mesela benim de daha uzun ya da daha kısa olduğum arkadaşlarım var lakin hepimiz sağlıklıyız” diye anlattım. Lakin kıyas dediğin şey insanın içinde var, onu anladım.
Melis: Ya tanınan olmayı kim istemez ki natürel. Latife bir yana, bizim ergenlik devri kapıda. Ben çok korkuyorum bu türlü şeylerden ve nasıl davranmam gerektiğini hiç bilemiyorum. Bir psikologdan duymuştum, “Her ebeveyn tek çocuğu bile olsa aslında pek çok çocuk büyütür. Zira her yaşın kaygısı tasası, yaklaşım biçimi farklıdır” diye. Ne kadar hakikat değil mi!
Gizem: Çok beğendim bu lafı. Ben de inan merak ediyorum nasıl aşacağız ergenlik devrini. Bu bahis özelinde Bloom Psikoloji Danışmanlık Merkezi’nden klinik psikolog Ayşegül Nezor’la görüştüm. Tüm ebeveynlere yararlı olacak bilgiler verdi.
‘Kültürel normlar da empati göstermekten alıkoyabiliyor’
Klinik psikolog Ayşegül Nezor, Bloom Psikoloji ve Danışmanlık Merkezi
*Gençler vakit zaman etrafındakilere karşı acımasız davranabiliyor. Bunun sebebi nedir?
Acımasızlık, saldırganlık, zorbalık birçok kültürde çok yaygın kavramlardır. Gençler görünüş, toplumsal statü, ırk ve cinsel yönelimi farklı olana acımasız davranabiliyor. Araştırmalar bu cins davranışlarda bulunan birçok gencin kendisinin de acımasızlığa maruz kaldığını gösteriyor. Şiddet gösteren ebeveyne sahip olabilir. Farklı olduğunu düşünüyor, özgüven sorunları yaşıyor olabilir. Arkadaşları tarafından zorbalığa maruz kalmış olabilir. Diğerlerini incitmenin onlar için pek kıymetli olmadığını ya da zorbalık yapmanın güzel bir şey olduğunu zannedebilir.
*Konu ve olaylar hakkında az bilgi sahibi olmaları bu tip durumları nasıl etkiliyor?
Bir mevzuyu araştırmadan, yalnızca müşahede ya da duyumla öğrenen genç, bu stil davranışların doğuracağı sonuçları fark edemeyebiliyor. Sonucunda reaksiyon almadıklarındaysa yanlış bir şey yaptığını idrak edemiyor.
*Karamanmaraş sarsıntılarında enkaz altında kalanlarla dalga geçen gençlerin görüntüsünü gördük. Empati kuramamalarının sebepleri ne olabilir?
Empati eksikliği, agresif ve antisosyal davranış problemlerine yol açabilir. Fakat biliyoruz ki insan ömür tecrübesi kazandıkça daha düzgün empati kurabilmekte. Genelde gençler ailelerinden ayrılarak kişiselleşme eforu içinde olur, toplumsal tertipteki yerlerini bulma konusunda kaygılı hissedebilir. Hormonal durumları onları daha duygusal ve risk almaya daha istekli hale getirebilir. Bazen kültürel normlar da insanları, bilhassa gençleri empati göstermekten alıkoyabiliyor.
*Ötekileştirme gencin ailesinden öğrendiği bir şey de olabiliyor ve bunu okula da yansıtıyor. Bu türlü bir durumda çocuğumuzu nasıl bilinçlendiririz?
‘Başkaları senin fikir ve görüşlerine hürmet duymalı fakat sen de onlarınkine hürmet duymalısın’ fikrini çocuklarımıza öğretmeliyiz. Birinin bizden farklı olmasının onun hakkında ne düşüneceğimize karar vermek için bir ipucu olmadığını ve evvel o insanı tanıması gerektiğini anlatmalıyız. Ve lokal, etnik, dini ve kültürel azınlıklar hakkında daha fazla şey öğrenmesi için teşvik etmeliyiz.
*Sosyal medyadan öğrendikleri yetersiz ve yanlış bilginin yerini nasıl doldururuz?
Gençlere bir bilgi öğretmek istiyorsak bunun yolu konuşmak değildir, tavsiye vermek hiç değildir. Ayrımcılık yahut zorbalık bahisli sinemalar izleyebilir, sonrasında tartışabiliriz. Birlikte toplumsal sorumluluk projelerine katılabilir, nasıl hissettiğimizi konuşabiliriz. Ayrımcılıkla ilgili yanlış şeyler öğrendiğini düşünüyorsak bir oyun yaratabilir, kendisini bu usul bir durumda hayal etmesini isteyebiliriz.
*Dediğiniz üzere konuşmak ergenlerde karşıt tepebiliyor. Aileler bununla nasıl başa çıkabilir?
Çocukla bağlantı kurmanın yolu ona kelamımızı dinletmek olmamalı. Bu onu bizimle çatışma ve inatlaşmaya iter. “Beni dinlemeli” değil, “Bu mevzuda gerçek yolu nasıl öğrenebilir” diye düşünmeliyiz
HADİ GİDELİM
Bilgiye ulaşmak için devriâlem
‘Seksen Günde Dünya Turu’ isimli çocuk oyunu, minik seyircileriyle buluşuyor. Phileas Fogg dünya tipini tamamlayan kişinin çok kıymetli bir bilgi öğreneceğini bilir ve bu bilgiye ulaşmak için uşağı Passeportaut ile dünya tipine çıkar. Sanki 80 günde dünya cinsini tamamlayabilecekler mi?
Yer: İstanbul Maximum Uniq Lounge
Tarih: 1 Nisan Cumartesi
Saat: 12.00-14.00
Yaş: 3+
İletişim: (0212) 352 22 33
Ücret: 120 lira
Sirk dediğin hayvansız olmalı
17 kişilik Büyük Afrika Sirki, dev takımı ve akıl almaz performanslarıyla hem eğlendiriyor hem şaşırtıyor. Birçok ülkeden bir ortaya gelen yetenekli sirk sanatkarları çocuklar kadar yetişkinlerden de büyük beğeni topluyor. Hayvansız bu sirkte akrobasi performansı, illüzyon gösterileri, profesyonel jonglörler, insan kule ve lastik insan performansıyla daha birçok sahne gösterisi var.
◊ Yer: Konya Esnaf Odaları Birliği Tiyatro Salonu
◊ Tarih: 1 Nisan Cumartesi
◊ Saat: 13.30-15.00-17.00-20.30
◊ Yaş: 2-8
◊ Bağlantı: (0332) 235 02 92
◊ Fiyat: 105 lira
Gelirin bir kısmı sarsıntı bölgesine
‘Sünger Bob ve Deniz Kızı’ eşsiz dansları, görsel şölenleri ve güçlü sahne yapımıyla karşınızda. Sünger Bob’la Sharky’nin maceralarına 2 yaş ve üzeri çocuklar katılabiliyor. Aktiflik gelirinin bir kısmı tertip firması tarafından sarsıntı bölgesindeki çocukların eğitimi için bağışlanacak.
◊ Yer: Antalya Muratpaşa Belediyesi Kültür Merkezi
◊ Tarih: 1 Nisan Cumartesi
◊ Saat: 13.00
◊ Yaş: 2+
◊ İrtibat: (0212) 699 90 40
◊ Fiyat: 90,50 lira
‘Buz Devri’ yaklaşırken
Havalar soğumakta ve buz evresi yaklaşmaktadır. Bütün hayvanlar güneye göç ederken tabiatta kaybolmuş bir insan bebeği bulan kahramanlarımız onu kuzeydeki ailesine götürmeye çalışacaktır.
◊ Yer: Ankara Arcadium AVM Actor Stüdyo
◊ Tarih: 2 Nisan Pazar
◊ Saat: 14.00
◊ Yaş: 2+
◊ bağlantı: (0555) 992 52 82
◊ Fiyat: 101,75 lira
