T24 Dış Haberler
ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi, Çin’in itiraz ve tehditlerine karşın Tayvan’a resmi ziyaretini başlatmak üzere başşehir Taipei’ye indi. Pelosi, 25 yıldır Tayvan’ı ziyaret eden en üst seviye ABD’li yetkili olacak.
Pelosi’yi taşıyan uçak bugün Malezya’nın başşehri Kuala Lumpur’dan havalanmış ve Çin’in üzerinde hak tez ettiği itilaflı adaya gerçek yola çıkmıştı. Lokal kaynaklara nazaran Pelosi yarın (3 Ağustos) Devlet Lideri Tsai Ing-Wen ile görüşecek.
Pelosi’nin Tayvan’a inmesiyle dünya gözlerini Pekin’in vereceği potansiyel karşılığa çevirdi. ABD Temsilciler Meclisi Lideri’nin ziyareti, Çin’in tehditlerinin tesiriyle günün en kıymetli gündem başlığı haline geldi. FlightRadar24 uçuş takip uygulamasında Pelosi’nin Tayvan seyahatini bir noktada 300 bin kişi takip etti.
Çin Devlet Başkanı Şi Jingping, geçen hafta yaptıkları telefon konuşmasında ABD Lideri Joe Biden’a, “Ateşle oynayan yanar” demişti. Çin Dışişleri Sözcüsü Zao Liyan pazartesi günü, “Eğer Pelosi Tayvan’a giderse Halk Kurtuluş Ordusu oturup izlemeyecek” demişti.
Tatbikat sırasındaki bir destroyerin manzarası (CCTV -Çin Televizyonu)
Pelosi’nin ziyareti resmi olarak açıklandıktan sonra Çin Hava Kuvvetleri’ne ilişkin savaş uçakları Tayvan Boğazı’nın ortasındaki medyan çizgisine tam sonda çok sayıda uçuş yapmaya başladı. Çin Deniz Kuvvetleri’ne ilişkin savaş gemileri de medyan çizgisinin hududunda seyretmeye devam ediyor.
ABD savaş gemisi Tayvan’ın güneyinde
Pelosi’nin adayı ziyaret edeceği tarihin Washington’da netleşmesinin akabinde geçen hafta başında harp filosuyla Singapur’dan ayrılarak kuzeydoğu istikametinde hareket ederek Güney Çin Denizi’ne gelen Ronald Reagan savaş gemisinin Tayvan’ın güneydoğusunda seyrettiği bildirildi.
Pelosi’nin nisan ayındaki ziyareti iptal edilmişti
Financial Times’ın haberine nazaran Pelosi’nin aslında nisan ayında Tayvan’ı ziyaret etmesi bekleniyordu. Lakin Demokrat Temsilciler Meclisi başkan ziyaretin planlandığı tarihlerde Koronavirüs’e yakalanınca dünyanın gözünü diktiği ziyaret ertelendi.
Çin’den Pelosi havadayken açıklamalar
ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin uçağı Tayvan’a hakikat yol alırken Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’den reaksiyon geldi.
Reuters’ın aktardığı habere nazaran, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, “Tayvan probleminde ‘ateşle oynayan’ ABD’li siyasetçiler yeterli bir sonuca ulaşmayacak” dedi.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying ise, Pelosi’nin beklenen Tayvan ziyareti konusunda ABD ile irtibat hâlinde olduklarını söyledi.
Tayvan, Pelosi’yi gökdelenden karşıladı
Tayvan’ın en uzun gökdeleni olan Taipei 101’deki ekrana “Teşekkürler Pelosi” ve “ABD-kalp-Tayvan” tabirleri yansıtıldı.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu teşebbüs Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Şurasında Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik alaka tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Heyetinde yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek legal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın memleketler arası örgütlerdeki pozisyonu meçhul hale gelmişti.
Pekin idaresi, “Tek Çin” unsurunu benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının modülü olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilgiler kurmasına, Birleşmiş Milletlerde ve öteki memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.