Yabancı yatırımcılar lokal seçim sonrası Türk tahvillerine süratli giriş yaptı ve 5 yılın akabinde bu alandaki hisselerini yüzde 10’un üzerine çıkardı.
Ekonomim’in haberine nazaran son haftalarda yabancının tahvil ilgisi yatay seyrediyor. Merkez Bankası bilgilerine nazaran 20 Eylül haftasında yabancı yatırımcıların tahvilde hissesi yüzde 10,12’ye çıktı akabinde gelen haftalarda ise tarafını aşağı çevirdi ve 18 Ekim itibariyle yüzde 9,37’ye indi. Bankacılık bölümü kaynakları yeni tahvil ihraçlarına da ilginin hudutlu kaldığını S&P’nin not artışı ve ABD seçimlerinin tamamlanması sonrasında tahvilde yeni bir öykü oluşabileceği görüşünde.
GEÇEN YIL YÜZDE 0,5’E KADAR İNDİ
Yabancı yatırımcılar devlet tahvillerinde 2020 yılı başına kadar yüzde 10 üzerinde hisseleriyle değerli aktörlerden biriydi. Lakin hem pandemi hem de sonrasında uygulanan düşük faize dayanan klâsik olmayan para siyasetleri yabancı yatırımcıların devlet tahvillerindeki hissesini her geçen gün azaltması sonucunu doğurdu. Bilhassa düşük faiz yüksek enflasyonla geçen son iki yılda yabancı yatırımcıların devlet tahvillerindeki hissesi yüzde 0,54’e kadar yani yok sayılacak düzeye gerilemişti. Geçen yılki genel seçim sonrası değişen para ve maliye siyasetleri yabancı yatırımcıların hafif hareketlenmesine neden olsa da dikkat çekecek seviyede giriş bu yıl yapılan lokal seçimlere kadar yaşanmadı.
Geçen yıl ağustos sonunda yabancının devlet tahvil stoku içindeki hissesi yüzde 0,54 idi. Haziran 2023’ten itibaren ise Merkez Bankası’nın klâsik para siyasetine dönüşüyle birlikte siyaset faizi artırımları başladı. Bu yıl mart ayına kadar Merkez Bankası yüzde 8,5 siyaset faizini yaptığı artırımlarla yüzde 50 düzeyine çıkardı. Marttan sonra gerçekleşen son 7 toplantıda ise siyaset faizinde değişiklik yapılmadı sıkı para siyaseti ve temkinli duruşun enflasyonda bariz bir düzgünleşme sürene kadar devam edeceği vurgulandı.
YEREL SEÇİM SONRASI SÜRAT KAZANDI
Yerel seçim öncesinde ise hem içerde hem dışarda iktisat siyasetlerinin değişebileceğine yönelik oluşan kaygılar yabancının da hem tahvile hem de paya karşı temkinli duruşuna yol açtı. Fakat lokal seçim sonrasında iktisat idaresi ve siyasetinde hiçbir değişiklik olmayacağına yönelik inancın artması ve sıkı para siyasetinin devam edeceğine itimatla yabancının devlet tahvillerine süratli ve düşük oran nedeniyle gözle görünür değişiklik yaratan girişi başladı. Merkez Bankası datalarına nazaran son 1 yılda yabancı yatırımcının devlet tahvillerine net girişi 15 milyar 562,1 milyon dolar düzeyinde. Bu yıl girişi 14 milyar 131,4 milyon dolar olurken marttaki mahallî seçim sonrasında devlet tahvillerinde net alım 14 milyar 132,2 milyon dolar olarak hesaplanıyor. Yani büyük ölçüde yabancının tahvile girişi mahallî seçim sonrasında gerçekleşti.
YÜZDE 10’UN ALTINDA
Yabancının ilgisi tahvil ihalelerinde de yaşanırken 20 Eylül haftası itibariyle 5 yıldan sonra birinci kere yabancı yatırımcının devlet tahvillerindeki hissesi yüzde 10,12 ile yüzde 10 hududunu aştı. Lakin bu düzeyde tutunmak kolay olmadı. Yabancı yatırımcının tahvillere olan ilgisi bu ay yapılan ihaleler ve son haftalardaki datalara nazaran yavaşlamış görünüyor. Merkez Bankası bilgilerine nazaran toplam tahvil stoku içinde yabancı yatırımcıların hissesi yüzde 9,37 düzeyine geriledi. Yani son dört haftadır yüzde 10’un altındaki seyir yavaş da olsa gerileyerek devam ediyor. 18 Ekim ile biten hafta prestiji yabancılar 116 milyon dolarlık devlet iç borçlanma senetlerinde net alım yapsa da evvelki eylül sonundaki sert satış dikkat çekti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ekim ayında toplam 147.2 milyar TL’lik iç borç servisine karşılık toplam 212.8 milyar TL’lik iç borçlanma öngördü. Lakin ekim ayı borçlanması 197.3 milyar lirada kaldı ve eylülün akabinde Hazine ikinci kez borçlanma programında belirttiği sayının gerisinde kaldı. Uzmanlar tahvillere talebin de son iki aydır düşük kaldığını bu durumun getirilerden de anlaşıldığını lisana getirdi. Merkez Bankası’nın siyaset faizi indirim sürecinin yaklaşması da tahvillere olan ilgiyi etkiliyor lakin yılsonuna kadar faizin sabit kalacağına yönelik beklentiler artmış durumda.
S&P KARARI
Yabancının tahvile daha süratli ve iştahlı girişini görme imkanı var mı? Bankacılık dalı kaynaklarına nazaran içerisinden fazla bu durumu daha etkileyecek olan 1 Kasım’da memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu S&P’nin Türkiye not değerlendirmesi ile 5 Kasım’da yapılacak olan ABD seçimleri. Kaynakların verdiği bilgiye nazaran tahvil getirileri yeni bir katalizör olmadan yatay seyredecek. Türkiye’nin şu anda yatırımcılar için yeni bir öykü sunmaktan uzak olduğunu belirten kaynaklar, kısa vadeli tahvil getirilerinde kesin bir istikamet olmadığından, tahvillerde yatay seyreden süreç seansları beklentisini lisana getirdi. Uluslararası kredi derecelendirme kurumu S&P’nin cuma günü not kararını açıklayacağını hatırlatan kaynaklar çok olumlu tabirlerle dolu bir açıklamanın tahvillerde hareketlenme sonucu doğurabileceğini söz etti. Kaynaklar, lakin temel yabancı yatırımcının tahviller konusunda önünü net görebileceği olayın ise ABD seçim sonuçları olacağını belirtti. İçerde sıkı para siyasetinin devam etmesinin enflasyon, hasebiyle uzun vadeli tahvillerin yatırımcıya getiri sunabileceğini kaydeden kaynaklar Merkez Bankası’nın siyaset faizi indirimi için ölçülü ve kademeli davranmasını beklediklerini de lisana getirdi.
SON İKİ AY AYRINTISI
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın geçen ay sonunda açıkladığı programa nazaran ise kasımda toplam 119.9 milyar TL’lik iç borç servisine karşılık toplam 182.2 milyar TL’lik iç borçlanma yapılması planlanıyor. Aralık ayında toplam 62.3 milyar TL’lik iç borç servisine karşılık toplam 115 milyar TL’lik iç borçlanma yapılması hedefleniyor. Öte yandan kasım yahut aralıkta Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yine dış borçlanma için tahvil ihracına çıkması bekleniyor. Eylül sonunda gerçekleştirdiği tahvil ihracı ve tahvil değişimi ile memleketler arası sermaye piyasalarında toplam yaklaşık 10.5 milyar dolar fiyatında tahvil ihracı yaptı. Bunun yaklaşık 8.6 milyar dolarlık kısmı nakit finansman olarak sağlandı. Bu yılın 10 milyar dolarlık dış borçlanma öngörüsü olduğundan hareketle kalan 1.5 milyar dolarlık kısım için Hazine’nin S&P kararı ve ABD seçimleri sonrasında dış borçlanmaya çıkması bunun da sukuk olarak gerçekleştirmesi büyük mümkünlük dahilinde bulunuyor.
KREDİ NOTU
Mayısta uluslararası kredi derecelendirme kurumu S&P Türkiye’nin kredi notunu “B”den “B+”ya yükseltirken, kredi notu görünümünü “pozitif” olarak korudu. S&P’nin Türkiye’ye verdiği bu not yatırım yapılabilir düzeyin dört kademe altında ve öteki kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in de bir kademe altında, Moody’s ile tıpkı düzeyde bulunuyor. Uzmanlar S&P’nin evvelki değerlendirmesinin mayısta olduğunu ve bu müddet zarfında enflasyon ve iç talepte görülen dengelenmeyi, rezervlerdeki artışı ve güzelleşmeyi, cari açıktaki düşüş ile kur muhafazalı mevduattaki güzelleşmeyi göz önüne alarak 1 Kasım’da bir not artışında bulunabileceğini vurguladı. S&P Küresel Ratings Kıdemli Yöneticisi Frank Gill eylül sonunda AA’ya yaptığı değerlendirmede, ” Olumlu bir görünüme sahip olduğunda, not artışı mümkün. Net rezervlerdeki güzelleşme ve cari açığın süratli biçimde daralması çok değerli. Not artışı kararı büyük ölçüde bu iki faktöre bağlı diyebiliriz. Ayrıyeten, Türkiye’nin güç ve altın ithalatındaki gerileme de çok değerli gelişme. Bu ortada, not kararı için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz siyasetine da bakacağız” demişti.
Odatv.com