Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığı tarafından Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi’nin tekrar ibadete açılışının 2. yıl dönümü münasebetiyle “Türkiye’nin Ayasofyaları“ isimli bir belgesel hazırlanırken, “Muhteşem Ayasofya’nın Mimarı Özellikleri“ ve “Cumhurbaşkanlığı İrtibat Merkezi’nin Hiç Dinmeyen Gündemi: Ayasofya Müzesi’nden Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi‘ne isimli iki kitap yayımlandı.
“Türkiye’nin Ayasofyaları“ belgeselinde, İstanbul’daki Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi de dâhil olmak üzere, Anadolu’nun farklı kentlerinde bulunan dokuz Ayasofya Mescidinin tarihi ve kıssaları anlatıldı.
Mimari özellikleri anlatıldı
“Kutsal hikmet“ manasına gelen Türkiye’deki Ayasofya Camileri’nin eşsiz mimari dokularına ve tarihi yapıtların ayrıntılarına yer verilen belgesel ile Türkiye’nin kültür ve inanç turizminin tanıtımı hedeflendi.
TRT Belgesel’de yayınlanacak
İkisi İstanbul’da olmak üzere, İznik, Edirne, Kırklareli, Trabzon, Gümüşhane, Zonguldak ve Bitlis’te bulunan ve dini, mimari ve sanat tarihi açısından eşsiz hoşluklara ve kıymete sahip Ayasofya Mescitlerinin tanıtıldığı “Türkiye’nin Ayasofyaları” belgeseli, yarın saat 21.00’de TRT Belgesel’de ve Başkanlığın toplumsal medya hesaplarında yayınlanacak.
İletişim Başkanlığı’nca ayrıyeten Alman Mimar Wilhelm Salzenberg’in 1984 yılında hazırladığı ve Alman Kraliyet Matbaasında basılan Ayasofya rölövelerinin derlendiği “Muhteşem Ayasofya’nın Mimarı Özellikleri“ isimli 103 sayfalık özel bir kitap yayımlandı.
Kitapta kilise ve cami periyodu anlatılıyor
Kitapta, Ayasofya’nın kilise ve cami devrindeki yapısı ayrıntılı bir halde ele alınırken, mozaiklerin, sütunların, görkemli kapıların ve doğal taşların mimari ve tarihi manada kıssası anlatılıyor.
Ön kelamı Cumhurbaşkanı Erdoğan yazdı
Kitabın ön kelamını kaleme alan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 10 Temmuz 2020 tarihinde Danıştay’ın, Ayasofya’yı mescitten müzeye dönüştüren 1934 tarihli Bakanlar Şurası düzenlemesini iptali tarafındaki kararı sonrası Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle Ayasofya’nın tekrar cami olarak ibadete açılmasını temin ettiklerini hatırlattı.
Ayasofya’nın tekrar cami statüsüne kavuşmasının, yalnızca Türk milletinin değil dünya genelindeki tüm Müslümanların bir hayalinin gerçeğe dönüşmesi olduğunu lisana getiren Erdoğan, şunları kaydetti:
“Milletimiz Ayasofya Cami’ne akın etti”
“Ayasofya’nın tekrar cami olmasına yönelik attığımız adımların akabinde milletimizin Ayasofya Camii’ne akın etmesi, dünyanın dört bir yanından ulaşan memnunluk iletileri, bu ulu mabede gösterilen sevginin ve hasretin en büyük kanıtıdır. 86 yıldır mahzun bırakılan Ayasofya Camii’nin tekrar açılmasının milletimizin ve tüm Müslümanların hislerine tercüman olduğuna inanıyorum. Tarih boyunca her vakit hürmetle yaklaştığımız Ayasofya Camii, ortak miras özelliği korunarak ve Türk-İslam kültürünün estetik ve sanatının en şık örnekleriyle süslenerek yüzyıllardır bütün insanlığa kucak açmıştır.
“Ecdadımızın emanetine sahip çıkıyoruz”
Ecdadımız Fatih Sultan Mehmet Han’ın emaneti bu kutlu mabede her devir gözbebeği üzere bakmıştır. Biz de ülkemizdeki öteki tarihi ve kültürel varlıklarımıza sahip çıktığımız üzere Ayasofya Camii’ne sahip çıkıyoruz.“
Ayasofya Camii’nin, Türkiye’deki dini özgürlüklerin çerçevesinin de ne derece genişlediğinin de bir göstergesi olduğuna dikkati çeken Erdoğan, Türkiye’deki birçok tarihi cami üzere Ayasofya Mescidinin de öbür inançlardaki vatandaşların ve Türkiye’ye gelen konukların ziyaretine hep açık olacağını belirtti.
Ayasofya Camii’nin ibadethane vasfını tekrar kazanmasının, Dünya Kültür Mirası olma vasfını da kaybettirmediğine işaret eden Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Dünya Kültür Mirası olarak yaşamaya devam edecektir”
“Çağ açıp, çağ kapatan bir fethin zafer nişanı, ecdadımızın büyük emaneti olan Ayasofya Camii, İstanbul’un siluetine hoşluk katan bir eser özelliğiyle Dünya Kültür Mirası olarak yaşamaya devam edecektir. Ayasofya’nın 86 yıl sonra cami olarak yine ibadete açılması elbette tarihi bir olaydır. Lakin bu kararın mecrasından çıkartılarak, asırlar öncesine dayanan kinlerini kusanlara, İslam düşmanlığı için mazeret arayanlara da materyal yapılmasına müsaade vermeyeceğiz. Ayasofya Camii tarihi, dini ve kültürel özellikleriyle bilhassa Avrupa’da yükselişe geçen İslamofobiye karşı, dünyanın çeşitli yerlerinde Müslümanlara karşı işlenen nefret kabahatlerine verilmiş en hoş yanıttır.“
“Tek yetkili ve kelam sahibi Türk milletidir”
AA’nın haberine nazaran, ecdadının mirasına hiçbir vakit halel getirmemiş Türk milletinin Ayasofya Camii ile ilgili verilen kararda olduğu üzere tek yetkili ve kelam sahibi olduğunu vurgulayan Erdoğan, “İletişim Başkanlığımızın hazırladığı bu eser, Ayasofya Camii’nin tarihi, mimari, dini ve kültürel açıdan ihtiva ettiği ehemmiyeti ortaya koyduğu üzere, Ayasofya’nın yine cami olarak açılmasının ulusal ve memleketler arası hukuk bağlamındaki yerini de ele almaktadır.“ tabirine yer verdi.
