Müjde Işıl – Batman’in ezeli düşmanıydı Joker. Ancak nasıl bu türlü biri olmuştu? Todd Phillips beş sene evvel çektiği “Joker”de Arthur Fleck’in Joker’e dönüşme sürecini hem ferdî problemler hem de toplumdaki yozlaşma üzerinden ele aldı. Fleck, zenginin yoksulu yuttuğu eşitliksiz bir toplumda büyümüş, çocukluğunda anne ilgisi görmemiş ve cinsel istismara uğramış bir adamdı. Bu türlü birinin, ezilmişlerin sesi ve ‘yüzü’ olmasını tartışmaya açmıştı birinci sinema. Takıntılı biçimde gülen, gülümsemesi bile tehdit içeren, acıma duygusu alınmış bu karakter, “Joker” sinemasıyla travmatik geçmişine kavuşmuş oldu. Tıpkı Christopher Nolan’ın Batman’e travmatik bir geçmiş yüklemesi gibi…
Todd Phillips, “Joker”de Martin Scorsese’nin “Taxi Driver/Taksi Şoförü” ve “The Kind of Comedy/Komedinin Kralı” sinemalarını ilham almıştı. İkinci sinema “Joker: Folie à Deux/Joker: İkili Delilik”te ise usul olarak apayrı bir tipe yöneliyor: Bir nevi hata müzikaline… Birinci sinemada Arthur Fleck’in yaşadıklarına dışarıdan bakan seyircinin, ikinci filmde direkt zihninde dolaşmasını istemiş Phillips. Onun yalnız olmadığını hissettiğindeki hislerini ve hayata tutunma uğraşını müziklerle söz etmiş. “What the World Needs Now Is Love”, “If You Go Away” üzere bilhassa ‘60’ların klasik müzikleri sinemada kıymetli bir yer tutuyor. Sinemanın periyot ruhu olarak ‘60’lara yakın durduğunu söylemek mümkün. Çünkü başındaki yağmurlu sahneden Fleck’in aşk karşısındaki zayıflığına kadar (kadın-erkek kahramanın yeri değişse de) “Les Parapluies de Cherbourg”dan izler taşıyor.
‘Jokerleşmemek’ mücadelesi
İlk sinema “Joker”de Fleck’in hezeyanlarını düz bir akış içerisinde izlemiştik. Todd Phillips’in ikinci sinemadaki tercihleri oldukça riskli aslında. Zira birinci sinemadan gelen, misal anlatıyı izlemeye odaklı seyircinin muhtemelen benimsemeyeceği bir üslup uyguluyor. Müzikal, son devirde parlak örnekleriyle tekrar dirilmiş olsa da sinemanın ‘kırılgan’ ve en estetik yüzü. Bunu bir antikahramanın cürüm öyküsüne uygulamak, hazır izleyici kitlesini baştan kaybetmeyi göze almak demek bir bakıma. Arthur Fleck ile Harley Quinn’in sevgilerini, dertlerini, aşklarını ve sanrılarını müziklerle anlattıkları üretim, bu estetik ve renkli kısımların düşselliğini hastane ve mahkeme kısımlarının sertliğiyle dengeliyor. “The Shawshank Redemption”daki mahkûm ve “Primal Fear”daki mahkeme psikolojisini anımsatan sert sahnelerde Fleck’in ‘Jokerleşmemek’ için verdiği çabayı izliyoruz. Bu uğraşın müzikal üzere ‘nahif’ bir çeşitte anlatılması, yanlışsız seçim olduğunu gösteriyor. Fleck’in kendisinden latife bekleyen gardiyanlara, alter egosunun olduğunu ispatlayabilirse mahkemeyi kazanacağını düşünen avukatına ve onun Joker manyaklığını seven sevgilisine karşı uğraşı… Filmin finali bu açıdan çok etkileyici bir noktaya bağlanıyor.
Lady Gaga rol çalıyor
Biliyoruz ki Lady Gaga üzere tanınan bir müzikçi figürü olmasa sinemanın müzikal ayağı sekteye uğrardı. Lady Gaga’nın, bazen neredeyse sıfır makyaj ile oynadığı karakteri daha ayrıntılıca yazılabilseymiş keşke lakin her sinemasında bir evvelkini geçen performanslara imza atması alkışlık. Joaquin Phoenix, Oscar kazandığı Joker’i esasen elbise üzere üzerine giymesine ve hatta ikinci sinemada fiziki olarak kendini daha da zorlamasına karşın Lady Gaga onun yanında ezilmiyor, hatta bilakis rol çalıyor. Brendan Gleeson ise şartsız itaat ve hürmet bekleyen gardiyan rolünde sinemanın kapalı yıldızı.