Bireysel Emeklilik Sisteminde(BES) iştirakçi, ferdî emeklilik kontratlarından kaynaklı devlet katkısı hariç alacağının tamamını yahut bir kısmını, fon hisselerine ait önlem, haciz, iflas, rehin ve gibisi her türlü idari ve isimli talebe bahis kontratlar hariç olmak üzere alacağın dönemi kontratı yoluyla bankalara devredebilecek.
Böylece iştirakçilerin finansman muhtaçlıkları sebebi ile mukavelelerini sonlandırmak yerine BES birikimleri ile sistemden ayrılmadan bankalardan kredi çekebilecekler.
igortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun, “Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği” Resmi Gazete’de yayımlandı.
Katılımcı, her fon dağılımı değişikliğinde, BEFAS üzerinden sunulan fonlar dâhil olmak üzere azami yirmi fon tercihinde bulunabilecek.
Buna nazaran, Ferdî emeklilik kontratında ve kümeye bağlı ferdi emeklilik kontratında, mukaveleden doğan haklar kural olarak iştirakçi tarafından kullanılacak. 26/C unsuru kararları gizli kalmak koşuluyla, bu kontratlarda, sistemden ayrılma ve emeklilik hakkı hariç başka hakların iştirakçi isim ve hesabına katkı hissesi ödeyen bireyler, sponsor yahut patron tarafından kullanılması kararlaştırılabilecek.
Kanun çerçevesinde, emekliliğe yönelik taahhütte bulunan dernek, vakıf, sandık, hukuksal kişiliği haiz meslek kuruluşu yahut sair ticaret şirketlerden ferdî emeklilik sistemine transfer yapan üyeler, emeklilik hariç tüm hak ve alacağını hizmet sunucusuna devredebilecek.
Katılımcının vefat etmesi halinde birikimleri ve varsa devlet katkısı hesabındaki meblağ, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Uygar Kanunu kararları gizli kalmak kaydıyla varsa emeklilik kontratında belirtilen lehdarlara yahut yasal mirasçılarına ilgili bilgi ve dokümanların şirkete ulaştığı tarihten itibaren yirmi iş günü içinde ödenecek.
İşveren tarafından bu kuruluştaki işine haklı nedenle fesih haricinde son verilmesi yahut iştirakçinin 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa nazaran haklı nedenle işinden ayrılması yahut maluliyet üzere mecburî nedenlerle işinden ayrılması veyahut patronun transfer durumu hariç patron küme emeklilik kontratını feshetmesi, iflas veya konkordato ilan etmesi yahut patronun isteği halinde iştirakçi, patron tarafından kendi isim ve hesabına ödenen katkı hisseleri ile bunların getirilerinin tümüne, hak kazanma mühletinin tamamlanmasını beklemeksizin hak kazanacak. İştirakçinin vefatı halinde bu biçimdeki birikim, hak kazanma müddetinin tamamlanmasını beklemeksizin 4721 sayılı Kanun kararları gizli kalmak kaydıyla varsa emeklilik kontratında belirtilen lehdarlara yahut yasal mirasçılarına ödenecek.
Kurul, 26/C hususu kapsamına giren birikimlerin yatırıma yönlendirilmesi gayesiyle BEFAS üzerinden tüm şirketlerin süreç yapacağı fonların; kurulması, kesinti yapısı ve oranları, sayısı, içeriği ve idaresine ait adap ve asılları Sermaye Piyasası Şurasının uygun görüşüyle belirleyecek.
Sözleşmeye ilişkin fon hisselerinin nakde dönüştüğü günü takip eden iş gününden sonra yapılan transfer ve ödemeler, bu tarih ile transfer yahut ödemenin gerçekleştirildiği tarih ortasında geçen günler için 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Yasal Faiz ve Temerrüt Faizine Ait Kanunun 2 nci unsurunda ticari işlerde kullanılmak niyetiyle belirlenen avans faiz oranı üzerinden hesaplanan temerrüt faizi yürütülerek yapılacak.
Fon hisselerinin mevzuatta tarifli azami müddetleri aşarak nakde dönüştürülmesi durumunda; mevzuatta tarifli azami müddetin son gününde iştirakçinin ferdi emeklilik hesabında bulunan birikim fiyatına, bu tarih ile kontrata ilişkin fon hisselerinin nakde dönüştüğü tarih ortasında geçen günler için 3095 sayılı Kanunun 2 nci hususunda ticari işlerde kullanılmak niyetiyle belirlenen avans faiz oranı üzerinden temerrüt faizi hesaplanacak, mevzuatta tarifli azami mühletin son gününde iştirakçinin ferdi emeklilik hesabında bulunan birikim fiyatından, fon hisselerinin nakde dönüştüğü tarih prestijiyle bir azalma meydana gelmesi halinde ortadaki fark hesaplanacak ve hesaplanan meblağlar nakde dönüş sürecinin gerçekleştiği gün nakit meblağa ek edilecek.
Bu husus kapsamında doğan ziyanların eksik hesaplanarak süreç yapılması halinde, eksik hesaplanan meblağ, sürecin gerçekleştiği tarihten itibaren 3095 sayılı Kanunun 2 nci hususunda ticari işlerde kullanılmak gayesiyle belirlenen avans faiz oranı üzerinden hesaplanan temerrüt faizi yürütülerek karşılanacak.
Yönetmeliğe “Alacağın Devri” alt başlıklı bir unsur eklendi. Buna nazaran, iştirakçi, ferdî emeklilik kontratlarından kaynaklı devlet katkısı hariç alacağının tamamını yahut bir kısmını 26 ncı unsur kapsamında fon hisselerine ait önlem, haciz, iflas, rehin ve gibisi her türlü idari ve isimli talebe husus mukaveleler hariç olmak üzere alacağın evresi mukavelesi yoluyla bankalara devredebilecek. Bu husus kapsamında devredilen bir mukavele, mevcut alacağın zamanı mukavelesi sonlanmadan öteki bir bankaya devredilemez. Patron küme emeklilik kontratları devredilemeyecek.
Alacağını bankaya devreden iştirakçi, alacağın devranı mukavelesinin yürürlükte bulunduğu mühlet içinde ilgili kontratlarını sonlandıramaz, kişisel emeklilik hesabındaki birikimleri öbür şirketlere aktaramayacak. Banka tarafından alacağın evresi kontratına mevzu meblağın tahsil edildiği yahut ilgili kredi borcunun kapandığı bilgisinin emeklilik nezaret merkezi aracılığıyla şirkete bildirilmesini müteakip alacağın periyodu kontratı sona erecek.
Devredilecek fiyat, birikimdeki hissesi oranında, iştirakçinin hesabındaki tüm fonlardan nakde dönüştürülerek elde edilir. Şirket, bu süreci gerçekleştirirken nakde dönüş talimatını verdiği gün prestijiyle geçerli olan birikim ve fon dağılımını temel alınacak. Devredilecek meblağ, Heyet tarafından belirlenen fonlarda yatırıma yönlendirilir ve bu fon hisselerine ait iştirakçi tarafından süreçte bulunulamayacak.
Banka, kredi borcunun muaccel hale gelmesinden otuz gün sonra, kalan borcu devredilen alacaktan tahsil etmek için talepte bulunabilecek. Bu durumda kalan borç meblağının ödenmesinde emeklilik mukavelesinin sonlandırılması suretiyle ilgili borç iştirakçiye ödenecek nakit meblağından düşülerek bankaya ödenecek.
Söz konusu bildirimin yapılmasını müteakip iki iş günü içinde,üçüncü fıkra kapsamında belirtilen fonlarda yatırıma yönlendirilmiş birikim fiyatı nakde dönüştürülerek iştirakçinin şimdiki fon dağılım tercihlerine uygun olarak dağıtılacak.
Bu kapsamda yapılan fon dağılım değişiklikleri için iştirakçinin fon dağılım değişikliği hakkı kullanılmış sayılmayacak.
Emeklilik nezaret merkezi, bu hususun uygulanmasına yönelik iştirakçiler, bankalar, şirketler ve İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. ortasındaki süreçlerin ve data entegrasyonunun gerçekleşmesini sağlayacak elektronik altyapı hizmetini sunacak. Bu kapsamdaki hizmetler için emeklilik nezaret merkezi tarafından alınacak hizmet bedelleri emeklilik nezaret merkezi tarafından Kurumun uygun görüşü alınarak belirlenecek.
Alacağın zamanı kontratının içeriğine ve yedinci fıkra kapsamındaki altyapı hizmetine ait yöntem ve asıllar Kurumca belirlenecek.
Yönetmelik 6 ay sonra yürürlüğe girecek.