MİTHAT YURDAKUL / ANKARA – Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, taban fiyat artırımının vatandaşlara yansımaması, tüketicilerin menfaatine karşı faaliyetlerle karşılaşılmaması için Ticaret Vilayet Müdürlükleri aracılığıyla 81 vilayette fahiş fiyat ve fiyat etiketi kontrolleri yapıldığı belirtilerek, taban fiyatın açıklandığı 24 Aralık gününü takip eden 25 Aralık’tan itibaren 81 vilayette toplam 4 bin 378 marketin denetlendiği bildirildi. Bu marketlerde denetlenen 397 bin 198 eserden 5 bin 125 adedinde ihlal tespit edildiği tabir edilen açıklamada, “İhlal tespit edilen eser kapsamında işletmelere toplamda 10 milyon 19 bin 801 TL idari para cezası uygulanmıştır” denildi.
EN ÇOK İSTANBUL’DA
3 günlük kontroller boyunca en çok ihlal tespit edilen birinci 3 ilin ise sırayla İstanbul (2 bin 123), Ankara (bin 377) ve Elazığ (506) halinde sıralandığı kaydedilen açıklamada en çok cezai sürecin 4 milyon 670 bin 600 TL ile İstanbul’da uygulandığı, ikinci sırada 3 milyon 29 bin 400 TL ile Ankara, üçüncü sırada ise 211 bin 200 TL ile Bursa’nın yer aldığı kaydedildi.
Edenilen bilgiye nazaran; önümüzdeki periyotta Ticaret, Hazine ve Maliye, Çalışma, Tarım ve Orman, Sanayi ve Teknoloji bakanlıklarının eşgüdümlü çalışmalarıyla piyasa kontrolleri hızlandırılacak. Piyasada kontrol yürüten bakanlık ve kamu kurumlarının koordinasyonuda Devlet Denetleme Kurulu (DDK) yer alacak. Kontrol ve vatandaş ihbarlarının dikkate alınmasıyla piyasa düzenlemelerine muhalif olarak fiyat artışı gerçekleştirdiği belirlenen işletmelerde Haksız Fiyat Kıymetlendirme Kurulu’nun değerlendirme yetkisi bulunuyor.
Ticaret Bakanlığı denetimlerinde kesilen para cezaları, 1 Ocak 2025’ten itibaren artırılacak. Yüzde 43.93’lük yine pahalanma oranında yapılacak artışla, fahiş fiyat artışı yapan işletmelere alt sonu 143 bin 930 lira olmak üzere, 1 milyon 439 bin 300 liraya kadar para cezası kesilebilecek.
‘KÂR SINIRI’ ÖNERİSİ GELDİ
Tüketici Hakları Derneği Başkanı Ergün Kılıç, Milliyet’e yaptığı açıklamada, sorunun birkaç fırsatçıdan büyük olduğunu vurgulayarak, esnaf örgütlerinin kâfi kontrolü gerçekleştirmediğini savundu. Ticaret odalarının etik faaliyet gösteren ve göstermeyen işletmeleri ayırma, ceza verme, disiplin sağlama, fiyat belirleme üzere yetkileri olduğunu hatırlatan Kılıç, “Bu yetkilerini kullanıyorlar mı? Kullanıyorlarsa da duymuyoruz” dedi.
Asgari fiyatın bir yıl değişmediğini, buna rağmen fiyatların yükseldiğine dikkat çeken Kılıç, “Demek ki minimum fiyatla alakası yok. Esnafın kâr odaklı değil, insan odaklı davranması, yaşanabilir Türkiye için bir gereklilik” diye konuştu. Fiyat düzeylerinin korunması için paklık üzere birtakım eserlerde oransal kâr ölçüleri belirlenebileceğini belirten Kılıç, bir periyot et fiyatlarındaki yüzde 20 narh (sınır) uygulamasını örnek göstererek, “Temizlik ve konfeksiyon üzere kimi eserlerde ana maliyet üzerine belirli ölçüde kâr eklenebilir” diye konuştu.
3 AYLIK FATURALAR İSTENDİ
Ticaret Bakanlığı denetimler kapsamında 2 bin 668 firma hakkında haksız fiyat artışı kuşkusuyla süreç başlatıldığını belirttiği açıklamasında, “Bu firmalardan, kuşkulu süreçlere ait savunma ve geçmişe yönelik 3 aylık faturalar talep edilmiştir. Yapılacak incelemeler sonucunda, hakkında fahiş fiyat artışı yaptığına yönelik kâfi somut bilgiler tespit edilen firmalar Haksız Fiyat Kıymetlendirme Şurasına sevk edilecek olup, kelam konusu Şura tarafından bu firmalara 2024 yılı için 100 bin TL’den 1 milyon TL’ye kadar, 2025 yılı için de 143 bin 930 TL’den 1 milyon 439 bin 300 TL’ye kadar ceza uygulanabilecektir” bilgisini paylaştı.