Yunus Ülger
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı sebebiyle sürekli yükselen akaryakıt fiyatlarının yükünü hafifletmek için Alman hükümetinin üç aylık süreyle vergi indirimi, halkın yükünü azaltmadı, şirketlerin kasalarını daha çok doldurdu.
1 hazirandan ağustos sonuna kadar geçerli benzin (39 cent) ve motorinde (14 cent) vergi indirimiyle, başlangıçta sadece birkaç gün fiyatlar düştü, sonra fiyatlar yeniden yükselmeye başladı. Şu anda fiyatlar (litre başına 2 euro civarında) vergi indirimi öncesiyle aynı düzeyde bulunuyor.
Vergi indiriminin akaryakıt şirketlerine yarayacağını söyleyip, uygulamayı eleştiren uzmanlar, Federal Hükümetten uygulamadan geri dönülmesini istiyor. Buna yanaşmayan hükümet, kartel yasasını sertleştirip akaryakıt şirketlerinin fazla kazançlarından pay almayı, gerekirse bunları parçalamayı hedefliyor.
KAZANÇLARINI CEPLERİNE ATIYORLAR
Yeşiller Partili Federal Ekonomi Bakanı Robert Hacbek, Federal Kartel Dairesi’nin yetkilerini artıracak yasa değişikliğinin, şu anda fiyatları düşürmeye yetişmeyeceğini, bunun geleceğe yönelik bir plan olduğunu söyledi.
Akaryakıt devlerini, vergi indirimini ceplerine atmakla suçlayan Habeck, gerekirse akaryakıt devlerini parçalamayı amaçlıyor. Habeck, geçerli yasaya göre akaryakıt şirketlerinin fazla kazançlarından pay almanın mümkün olduğu, ancak bir kartel oluşturduklarını kanıtlamak gerektiğini söyledi. Bakan, yasa değişikliği ile kanıt koşulunu kaldırmayı planlıyor.
Vergi indiriminin mimarı Hür Demokrat Partili (FDP) Federal Maliye Bakanı Christian Lindner, vergi indirimini savunarak, “Vergi indirimi olmasa fiyatlar daha yüksek olurdu” görüşünü savundu. Uygulamadan dönmenin söz konusu olmadığını, ayrıca bunun yasal olarak zor olduğunu bildiren Lindner, vergi indiriminin ileriki haftalarda fiyatları düşüreceğini umuyor.
ŞİRKET YÖNETİCİLERİ BAKANLIĞA ÇAĞRILSIN
Ana muhalefet partisi Hıristiyan Birlik Partisi (CDU), Federal Ekonomi Bakanı Habeck’ten akaryakıt şirketlerinin yöneticilerini bakanlığa çağırmasını talep etti. CDU tarafından yapılan açıklamada, vergi indiriminin halkın değil, şirketlerinin yararına olduğu belirtilerek, bunun kabul edilemez bir durum olduğu vurgulandı.
Sol Parti Federal Meclis Grubu Başkanı Dietmar Bartsch, hükümet vergi indirimi uygulamasının büyük bir başarısızlık olduğunu savunarak, Federal Hükümetten akaryakıt fiyatlarına müdahale etmesini istedi. Sosyal Demokrat Parti (SPD) Başkanı Saskia Esken ise, 3 milyar euro tutarında vergi indiriminin akaryakıt şirketlerinin kasasına gittiğini söyledi. Esken, akaryakıt tasarrufu için hız sınırı getirilmesini, ayrıca pazar günleri taşıt yasağı istedi.
HAM PETROL FİYATLARI YÜKSELİYOR
Enerji Ekonomisi Birliği Başkanı Andrian Willig, akaryakıt şirketlerine yönelik eleştirileri haksız bulduklarını söyledi. Halkın tepkisini anlayışla karşıladıklarını belirten Willig, fiyat artışlarına sebep olarak ham petrol fiyatlarında artışı gösterdi. Federal Hükümetin, kartel yasasını sertleşme planını da eleştiren Willig, kartel kanıtı olmadan şirket parçalamanın kabul edilemez olduğunu savundu.
GÖRÜNEN KÖY KILAVUZ İSTEMEZ
Vergi indirimi planının şirketlere yarayacağını savunan uzmanlar, haklı çıktıklarını belirterek, “Görünen köy kılavuz istemez” içerikli yorumlar yaptılar. Kuzey Vestfalya Kamu Yayın Kurumu (WDR) tarafından yapılan yorumda, “vergi indirimi çok saçma” olarak nitelendi.
Pazara birkaç firmanın hakim olduğu hatırlatılarak, “Buna karşı siyasetin yapacağı bir şey yok. Aral, Shell, Total ve diğerlerinin iyi niyetine güvenip vergi indirmek, çok safça bir düşünceydi” değerlendirmesi yapıldı.
BÜYÜK BİR FİYASKO
Haber dergisi der Spiegel tarafından yapılan yorumda ise, vergi indiriminin başarısız olması, SPD, Yeşiller ve FDP’den oluşan federal hükümetin büyük bir fiyaskosu olarak nitelendi.
Önerinin FDP’den geldiği, SPD’nin hemen kabul ettiği, Yeşiller’in de pek istemeyerek “evet” dediği hatırlatıldı. Yorumda, benzin istasyonlarında fiyat artışının ham petrol fiyatından daha çok arttığı bildirilerek, bunun rafinerilerde kapasite yetersizliğinden kaynaklandığı belirtildi. Dergiye göre buna karşı kısa vadede bir çözüm görülmüyor.