Türkiye Gazeteciler Cemiyeti İdare Heyeti, Anayasa Mahkemesi’nin Basın İlan Kurumu (BİK) tarafından Birgün, Cumhuriyet, Kozmik ve Sözcü gazetelerine uyguladığı resmi ilan ve reklam kesintilerini basın ve söz özgürlüğüne ters bulmasıyla ilgili açıklama yaptı.
Açıklamada, “TBMM seçime giderken haberin hür dolanımının, gazetecilerin ve yurttaşların habere erişiminin önündeki mahzurların kaldırılmasına katkı sunmalıdır” denildi.
Açıklamanın tamamı şöyle:
“Bu süreçte, Birgün, Cumhuriyet, Kozmik ve Sözcü gazeteleri çeşitli tarihlerde yayımladıkları haber ve köşe yazıları münasebet gösterilerek resmî ilan ve reklamlardan mahrum bırakılmaları nedeniyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştur.
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu’nun Mart ayında verdiği pilot kararının 10 Ağustos 2022 tarihli Resmi Gazete ’de yayınlanan münasebeti de bu haksız ve hukuksuz cezalandırma sürecini doğrulamıştır.
Anayasa Mahkemesi Basın İlan Kurumu’nun resmi ilan ve reklamların kesilmesine ait kararıyla tabir özgürlüğü ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine ve yapısal sorunun tahlili için keyfiyetin Türkiye Büyük Millet Meclisine bildirilmesine, 10 bin TL tazminat ödenmesine karar vermiştir.
Anayasa Mahkemesi;
– BİK’e verilen yetkinin, basının etik kıymetlerini düzenleme emelinden öteye giderek artık kimi basın mensupları açısından caydırıcı tesir yaratabilecek bir cezalandırma aracına dönüştüğüne, bu durumun sistematik bir meseleye neden olduğuna,
– Resmi ilan kesme cezasının desteği olan Kanun’un 49. unsurundaki kuralın kapsamı ve hudutlarının, belli bir açıklık ve mutlaklıkta olmadığına,
– BİK’in sahip olduğu yetkinin hudutlarının öngörülemez biçimde geniş olduğuna,
– Kurum kararlarına karşı yapılan itiraz metodu ile sonuç alınma ihtimali bulunmadığına,
– Genel Konsey kararlarının, resmî ilan ve reklam kesme cezasına destek düzenlemelerin, muğlak, soyut olan, tabirler içerdiğine,
– Öngörülen ceza ölçüleri ortasında makasın çok geniş tutulduğuna, bu müddetlerin neye nazaran belirlendiğine dair hiçbir açıklamada bulunulmadığına, kapsamlı bir takdir yetkisi tanındığına karar vermiştir.
Anayasa Mahkemesi kararında, Kanun’un 49. hususundaki resmî ilan ve reklam kesme cezalarına ait şartların çerçevesinin çizilmesinin zarurî olduğuna, Kanun unsurunun, belli bir açıklık ve mutlaklıkta yine düzenlenmesi gerektiğini vurgulamıştır.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti olarak Anayasa Mahkemesi kararını açıklamadan evvel 6 Temmuz 2022 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan BİK’ in ‘Basın Ahlak Temellerine Dair Genel Konsey Kararı’nın da bilinmeyen, muğlak, geniş takdir yetkisi tanıdığını, normlar hiyerarşisine ters olduğunu açıklamıştık.
Bu nedenle artık Türkiye Millet Meclisi’ne davet yapıyoruz. TBMM, kelam konusu Anayasa Mahkemesi kararını önemsemeli, demokratik bir toplumun gereklerine uygun, tabir ve basın özgürlüğünü en geniş biçimde kollayıcı, Basın İlan Kurumu’na yönelik yeni düzenlemesini sorumlulukla yerine getirmelidir.
Seçime giderken haberin özgür sirkülasyonunun, gazetecilerin ve yurttaşların habere erişiminin önündeki manilerin kaldırılmasına katkı sunmalıdır. Kamuoyunun dikkatine sunarız.” (HABER MERKEZİ)