Mayıs ayı prestijiyle açlık hududu 6 bin TL’yi, yoksulluk hududu da 19 bin 602 TL’yi aşmasına karşın milyonlarca vatandaş aylık 4 bin 253 TL’lik minimum fiyatla yaşamaya çalışıyor. Taban fiyat kurulunda emekçiyi temsil eden Türk-İş’ten ise dikkat çeken bir açıklama geldi.
Asgari fiyat yılın ikinci ayında açlık sonunun altında kaldı fakat hala minimum fiyata orta artırım yapılıp yapılmayacağı belirsizliğini koruyor.
Hükümet tarafında orta artırıma yeşil ışık yakan açıklamalar gelse de kapıyı büsbütün kapatan telaffuzlar de mevcut. Minimum fiyat komitesinde emekçiyi temsil eden Türk-İş de bu mevzuda sessiz.
Temmuz ayında memur ve emekli maaşlarına yapılacak artırım öncesi taban ücretlinin de orta artırım talebini sendikalara sorduk.
Asgari fiyat kurulunda yer alan Türk-İş Genel Sekreteri Nazmi Irgat’ın “İnsanlar bekliyor farkındayız lakin bakanlık tarafından bize ne bir bilgi verildi ne bir davet yapıldı. Doyurucu bir bilgiye sahip değiliz” diyerek orta artırım talebi için bakanlıktan davet beklediklerini tabir etmesi dikkat çekti.
TÜRK-İŞ: YASAL BİR MANİ YOK
Sozcu.com.tr’ye konuşan Irgat, “2022 minimum fiyatı açıklandığında o günün kaidelerine nazaran yüzde 50 yeterli bir artış oranıydı. Kamuoyu kabullenmişti. Artık yıllık enflasyon yüzde 73.5. Alım gücünün en fazla düştüğü devirdeyiz. İnsanların bu enflasyonla, bu minimum fiyatla yıl sonunu getirmesi zor” dedi.
“Belirlenen minimum fiyat bir yıl devam edecek diye bir kural yok. Yine belirlenmesinin önünde yasal bir pürüz yok” diyen Irgat, “Ama bakanlık nasıl kıymetlendiriyor, bu ay içinde bir davet yapılır mı bilmiyorum” diye konuştu.
DİSK: YILDA BİR ARTIŞ KAYIPLARI KARŞILAMAZ
Sozcu.com.tr’ye konuşan Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Lideri Dilek Çerkezoğlu ise, “2022 taban fiyatı büyük bir artış yapıldı üzere sunuldu lakin taban fiyat yılın daha ikinci ayındayken açlık sonunun altına geriledi. Münasebetiyle kesinlikle minimum fiyatın güncellenmesi lazım” dedi.
Çerkezoğlu, taban fiyattaki artışın ne olması gerektiğine ait ise “Bir konutta iki kişi çalıştığı vakit o meskene yoksulluk hududu (mayıs ayı için 19 bin 602 TL) girebilmeli” diye konuştu.
Bu yıl 1 Mayıs’a damga vuran ana taleplerden birinin minimum fiyata ve tüm fiyatlara artış talebi olduğunu, birebir vakitte bu pazartesi de İstanbul’da ‘zamları durdurun, fiyatları artırın’ talebiyle aksiyon yapılacağını bildiren Çerkezoğlu, şöyle devam etti:
“Türkiye’de hayat sahiden çok kıymetli fakat emek ucuz. Bu kadar yüksek enflasyonun olduğu bir periyotta minimum fiyatın yılda bir defa güncellenmesi kayıpları karşılamaz. Alım gücündeki kayıpların karşılanması için taban fiyat derhal yine belirlenmeli. Personelin, işçinin büyümeden, ulusal gelir artışından hissesini artırması lazım.”
BİRLEŞİK KAMU-İŞ: AYLIK ENFLASYON FARKI EKLENMELİ
Sozcu.com.tr’ye konuşan Birleşik Kamu İş Konfederasyonu Lideri Mehmet Balık ise, “Aylık enflasyon o kadar yüksek geliyor ki, minimum fiyatı bırakın yılda bir sefer belirlemeyi, 6 ayda bir belirlemek bile mevcut enflasyon ortamında kâfi olmayacaktır” dedi.
Bu yüzden aylık enflasyon farkının taban fiyata eklenmesini talep eden Balık, “Çünkü bu kurallarda minimum ücretlinin bir yıl boyunca birebir fiyat alarak ayakta kalabilmesi mümkün değil” diye konuştu.
‘EN AZ 6 BİN 500-7 BİN TL’
“Asgari fiyatın yılda birden fazla belirlenmesinin önünde yasal bir mani yok. Kesinlikle lakin kesinlikle minimum fiyata yeni bir artırımın yapılması gerekiyor” diyen Balık, şöyle devam etti:
“Yapılacak artırım ile minimum fiyatın açlık sonunun (Mayıs ayı için 6 bin 17 TL) üzerine çıkarılması gerekiyor. Dört kişilik bir ailenin geçinebilmesi için 6 bin 500-7 bin TL’ye gereksinim var. Fakat yüksek enflasyondan ötürü bu fiyat her ay artıyor. Bu yüzden de aylık enflasyon farkının taban fiyata eklenmesini talep ediyoruz.”
ERDOĞAN, YILBAŞINA İŞARET ETTİ
Öte yandan, minimum fiyattaki artışın çarçabuk erimesinden sonra orta artırım taleplerine ait hükümet tarafından çeşitli açıklamalar gelmeye devam ediyor.
Mart ayında AKP Sözcüsü Ömer Çelik, minimum fiyatla ilgili yaptığı açıklamada, “Uygun bir durum oluştuğu vakit bununla ilgili açıklama yapılır fakat hem çalışanlarımızın hem de emeklilerimizin mevcut durumlarını güzelleştirmek için her vakit bir çalışma yapıyoruz” demişti.
Çelik’ten bir gün sonra minimum fiyata artırım ile ilgili açıklama yapan Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Alım ise, “Cumhuriyet tarihinde birinci kere taban fiyatı yüzde 50 üzerinde artırdık. Bu günlerde yine taban fiyat tartışmalarını manalı bulmuyorum. Zira gerekeni enflasyon farkı ile yaptık. Bu durumlarda emekçiyi de iş vereni de düşünmek lazım” demişti.
31 Mart’ta Özbekistan dönüşü konuşan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ise, “Ben vatandaşıma onu aldatacak, yani yapmayacağımız yahut yapamayacağımız bir şeyi söylemeyi hakikat bulmam. Minimum fiyatı tespit için bir kurul var. Her sene toplanıyor. Münasebetiyle da bunun vakti aralıktır. Vakti geldiğinde de minimum fiyatla sorumlu olan sendikalar ve Çalışma Bakanlığım otururlar konuşurlar, adımı atarız” demişti.
Erdoğan, bu hafta başındaki Kabine Toplantısı sonrasında ise şöyle dedi:
“Temmuz ayındaki enflasyon farkı artışlarıyla ücretlileri biraz daha rahatlatacağız. Yılbaşında tüm çalışanların durumlarını gözden geçirerek herkesin hakkını almasını temin edeceğiz. Toplumsal yardım şemsiyemizi genişleterek hiçbir vatandaşımızın mağduriyetine müsaade vermeyeceğiz.”